Zasadniczo każdy rodzaj ujemnej regulacji wpływającej na powstawanie i działanie androgenów w organizmie można byłoby nazwać działaniem antyandrogenowym. Powszechnie przyjęto jednak antyandrogenami nazywać leki wykazujące zdolność konkurencji o receptor androgenowy i tym samym nieudostępniając go działaniu androgenów. Substancje te nazywa się ogólnie antyhormonami. Leki te nie hamują syntezy androgenów i nie hamują aktywności 5a-reduktazy. Efektem ich działania jest hamowanie działania androgenów, wywoływanie pozorów ich deficytu.

Sploty żylne odprowadzające krew z kobiecych narządów rodnych tworzą liczne połączenia. Żyły pochwy łączą się ze splotami żylnymi odbytu i pęcherza moczowego. Żyły sromu uchodzą również do splotu odbytowego dolnego (plexus haemorrhoidalis inferior) i pęcherzowego dolnego (plexus vesicalis inferior). Powierzchowne żyły warg sromowych tworzą niekiedy, zwłaszcza w' ciąży, żylaki. 27 stronach szyjki macicy, ku przodowi od odbytnicy. Łączą się z nim również włókna nerwów rdzeniowych, wchodzące w skład wyżej wspomnianego nerwu sromowego.

Rozrodczak jajnika jest guzem złośliwym o budowie zasadniczo różnej od budowy jądrzaka (cewkowego gruczolaka) tego narządu. Składa się on z komórek nabłonkowych średniej wielkości, kształtu wielokątnego lub okrągłego, z dużym okrągłym lub owalnym, słabo barwiącym się jądrem i jasną protoplazmą zawierającą glikogen. Komórki te, ułożone w gniazda i sznury w luźnej tkance łącznej, zawierającej znaczną liczbę limfocytów (jedna ze znamiennych cech rozrodczaka), przejawiają skłonność do układh pęcherzykowatego i do tworzenia wielojądrowych komórek olbrzymich.

Środki dezynfekujące i bakteriostatyczne. Do roztworów insuliny oraz preparatów typu NPH dodaje się takich środków dezynfekujących, jak krezol i fenol. Związki te nie mogą być używane do zawiesin cynkowych insulin, ponieważ wpływają na wielkość cząsteczki i kryształów. Z tego względu jako środek dezynfekujący występuje tutaj metyloparaben (kwas metyloparaoksybenzoesowy). Dodawanie środków przeciwbakteryjnych zapewnia jałowość preparatów insuliny.

Podobnie przedstawia się sytuacja w lecznictwie szpitalnym. Z cytowanych już opracowań wynika, że ok. 30° o wszystkich hospitalizowanych osób otrzymuje codziennie jeden lub kilka antybiotyków równocześnie, ale tylko u 50% z nich podawanie antybiotyku jest uzasadnione i celowe. Do spotykanych błędów-należy np. stosowanie penicyliny w niepo- wikłancj odrze tylko dlatego, że chory gorączkuje i kaszle, rutynowe podawanie antybiotyków w mononukleozie zakaźnej lub w ospie wietrznej.

Krótkoterminowe substytucyjne leczenie 17fi-estradiolem powoduje spadek ciśnienia rozkurczowego i skurczowego zarówno u kobiet z prawidłowym, jak i podwyższonym ciśnieniem krwi. Mechanizmu tego zjawiska dotychczas nie wyjaśniono.

Niekiedy jednak torbiele (guzy) jajnika leżą nie po tej stronie miednicy, skąd wyrastają. Wprawdzie stwierdzenie tego, czy torbiel wychodzi z prawego, czy też lewego jajnika nie ma większego znaczenia w praktyce, jeśli jednak zależy na ustaleniu właściwego pochodzenia jej, posłużyć się można pewnymi wskaźnikami. Należy do nich przede wszystkim stwierdzenie zdrowego jajnika po stronie zajętej przez guz oraz określenie przebiegu szypuly guza (w narkozie).

Spośród spraw zapalnych, których siedzibą jest układ moczowy, największe znaczenie dla ginekologa – ze względu na częstość występowania – ma zapalenie pęcherza moczowego.

Obraz kliniczny. Wspólną cechą wszystkich, niewyrównanych zasado- wic metabolicznych niezależnie od ich etiologii jest zwiększenie pH i stężenia wodorowęglanów we krwi oraz hipowentylacja. Zwiększenie pH krwi, zmniejszając stężenie wapnia zjonizowanego, może być przyczyną napadów tężyczki, zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego (stany depresji, lękowe, objawy psychozy, senność), układu krą- żenią (spadek ciśnienia tętniczego krwi), przewodu pokarmowego (wzdęcia, niedrożność porażenna jelit, brak łaknienia) oraz mięśni szkieletowych (osłabienie siły mięśniowej). W zależności od etiologii zasadowicy metabolicznej obraz kliniczny może być znacznie zróżnicowany, Na.przy- kład w zasadowicy wywołanej wymiotami dominują objawy oligowolemii (spadek ciśnienia tętniczego krwi, ostra niewydolność nerek pochodzenia przednerkowego), w zespole Burnetta – objawy hiperkalcemii, w zasadowicy zaś spowodowanej hipokaliozą – objawy niedobru potasu (p. Polekowa hipokaliemia).

Gonadotropiny stosuje się w leczeniu braku jajeczkowania. Mimo upływu 26 lat od chwili, kiedy po raz pierwszy zastosowano do tego celu wyciągi ludzkich przysadek lub wyciągi moczu kobiet po przekwitaniu, leczenie to ma wciąż charakter doświadczalny i nie należy do postępowania lekarskiego „pierwszej linii”.

Występują bardzo rzadko. Mogą one przebiegać w postaci ostrych niedokrwistości hemolitycznych u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, pląmicy malopłyt- kowej, ostrej agranulocytozy lub pancytopenii. W piśmiennictwie opisano pojedyncze przypadki każdej z tych postaci klinicznych.

Przez miesiączkowanie zastępcze (xenomenia, menstruatio vicaria) rozumiemy okresowo powtarzające się krwawienia z rozmaitych narządów ciała kobiety w niewielkim odsetku przypadków występują one u jednostek cierpiących na brak miesiączek. Krwawienia te, które mogą zresztą zdarzyć się także u kobiet miesiączkujących prawidłowo, dotyczą rozmaitych narządów i rozmaitych części organizmu. Najczęstsze krwawienia występują z błony śluzowej nosa (około 30% wszystkich przypadków). Zdarzają się również krwawienia z przetok po zabiegach ginekologicznych i chirurgicznych, ze skóry, z płuc (krwioplucie), z gruczołu mlecznego, z błony śluzowej żołądka, z gardła i z ust, z pęcherza moczowego, z jelit, z tchawicy, z nerek i z pochwy, choć są bardzo rzadkie.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest przeciwwskazaniem do kortyko- terapii. Znany jest diagnostyczny test prowokacji stanu zapalnego korty- zonem. Zwiększa on ropomocz już w ciągu kilku godzin [11]. W 148 sekcyjnie rozpoznanych przypadkach odmiedniczkowego zapalenia nerek u 17% -chorych stosowano kortykoterapię.