Deprywacja sensoryczna

Optymalne funkcjonowanie kory mózgowej odbywa się w warunkach odpowiedniego obciążenia bodźcami płynącymi z narządów zmysłów. Zarówno zbytnie obciążenia, jak i brak obciążeń, zwłaszcza przewlekający się, może zakłócać funkcjonowanie kory mózgowej i doprowadzać między innymi do zaburzeń w zakresie reakcji, zachowań, odczuć seksualnych oraz funkcji rozrodczych, a nawet do zmian strukturalnych w narządach płciowych.

Arvay i Nagy (1956) badając wpływ bodźców zewnętrznych obciążających korę mózgową na płodność białych szczurów, doszli do wniosku, że: 1) bodźce świetlne i dźwiękowe obciążające korę mózgową samic białych szczurów przed i po zapłodnieniu powodują wyraźne obniżenie płodności tych zwierząt 2) bodźce obciążające korę mózgową przesuwają i opóźniają czas zapłodnienia 3) wymienione bodźce powodują zwiększenie liczby martwych płodów oraz zwiększenie śmiertelności okołoporodowej 4) uprzednie traumatyzowanie psychiczne samców szczurów nie wpływa w sposób istotny na ich płodność 5) uprzednio przebyte obciążenia psychiczne nie wpływają istotnie na zdolność do zapłodnienia, lecz wywierają wyraźnie uszkadzający wpływ na żywotność płodów (liczba martwych płodów zwiększała się u samic, które były kilkakrotnie trau- matyzowane) 6) intensywne obciążenie psychiczne przed lub w czasie dokonywania zapłodnienia działa także teratogennie (liczba płodów spo- tworniałych wzrastała na skutek przeciążenia kory mózgowej). Podobne obserwacje poczyniono u kobiet, u których różne obciążenia psychiczne mogą wpływać na funkcje gonad. Krótkotrwałe, lecz silne wstrząsy psychiczne mogą doprowadzać do nieodwracalnych zmian strukturalnych (zanikowych) w jajnikach, co obejmuje się nazwą kastracji psychicznej. Przeciążenia zawodowe, trudności rodzinne, a także przesadne pragnienie posiadania dzieci mogą powodować zaburzenia czynności jajników. Spotykane pod wpływem psychicznych i społecznych obciążeń częste anomalie cyklu miesiączkowego wskazują na szczególną podatność na te obciążenia cyklicznie funkcjonującego ośrodka seksualnego zlokalizowanego w polu przedwzrokowym.

Deprywacja sensoryczna, a więc stan pozbawienia dopływu bodźców do mózgu, wiedzie również do zakłóceń w funkcjonowaniu kory mózgowej. Wpływ tego stanu na reakcje i zachowania seksualne nie został jeszcze należycie wyjaśniony. Pewnych danych dostarczają eksperymenty na zwierzętach. Na przykład u całkowicie izolowanej samicy gołębia nie występuje jajeczkowanie. Zdolność do składania jaj przywrócona zostaje dopiero w obecności samca lub innej samicy lub też przy oglądaniu własnego obrazu w lustrze.

Obciążenia psychiczne związane z niewolą sprawiają, że u goryli uprzednio żyjących na wolności, lecz schwytanych i zamkniętych w klatce dochodzi do zaniku narządów płciowych (Hediger, 1952). To samo obciążenie, związane z życiem w niewoli, wywołuje u modliszki kanibalizm związany z aktywnością seksualną (nie występuje on w warunkach życia na wolności). Kanibalizm ten polega na tym, że przy kopulacji samica pożera samca, przy czym samiec zdaje się tego nie dostrzegać. To swoiste curiosum z biologicznego punktu widzenia można uważać za dewiacyjne splecenie się popędu seksualnego z popędem pokarmowym, a z socjologicznego punktu widzenia można to uważać za nadzwyczajny i perwersyjny przypadek matriarchatu. W historii człowieka można również spotkać fenomeny uśmiercania partnerów seksualnych, co związane jest jednak ze skłonnościami sadystycznymi.

Zostaw Komentarz

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>