Zapobieganie. Walka z błonicą jest zadaniem trudnym, ponieważ źródłem zakażenia jest nie tylko chory, ale i nosiciel. W stosunku do chorych istnieje przymusowa hospitalizacja, która z punktu widzenia epidemiologicznego powinna trwać do czasu wyjałowienia jamy nosowo-gardłowej. Wobec nosicielstwa wszelkie zarządzenia przeciwepi- demiczne, praktycznie biorąc, dają wynik co najmniej wątpliwy. Zwalczanie zatem błonicy opiera się głównie na uodparnianiu czynnym przez szczepienia anatoksyną. Dzięki szczepieniom dokonywanym systematycznie zmniejszyła się zapadalność na błonicę, jak tego dowodzą statystyki w wielu krajach, poza tym stwierdza się, że w wypadku zachorowania dziecka szczepionego błonica przebiega u niego znacznie łagodniej. Do szczepień używa się u nas anatoksyny błoniczej, zawierającej w 1 ml 6-0 jednostek antygenowych. Szczepienia są obowiązkowe dla dzieci od 4 miesięcy do 7 roku życia włącznie, ale w wypadku wyjątkowych wskazań epidemicznych przymus szczepień może być rozszerzony na dzieci starsze, od 8 do 14 lat.

Szczepienie dzieli się na: 1) szczepienie podstawowe i 2) szczepienie powtórne. Szczepienie podstawowe polega na trzykrotnym wstrzyknięciu anatoksyny w odstępach 4—6 tygodni między pierwszym a drugim, oraz 5—7 miesięcy między drugim a trzecim wstrzyknięciem. U niemowląt do 1 roku życia wstrzykuje się po -0,5 ml anatoksyny za każdym razem, u dzieci w wieku 1—7 lat przy pierwszym i drugim wstrzyknięciu podawać po -0,5 ml, przy trzecim -0,3 ml anatoksyny. Szczepienie powtórne odbywa się w dwu okresach: pierwsze powtórne — w 4 roku życia, drugie powtórne — w 7 roku życia. Przy każdym szczepieniu powtórnym wstrzykuje się -0,3 ml anatoksyny. Niemowlęta znoszą szczepienia dobrze w odróżnieniu od dzieci starszych, u których występują niekiedy silne odczyny miejscowe i ogólne. Odczyny poszczepienne występują w kilkanaście godzin po wstrzyknięciu i mogą utrzymywać się 2—3 dni. Anatoksynę wstrzykuje się przeważnie pod skórę w okolicy zewnętrznej ramienia. Odczyn miejscowy charakteryzuje się: obrzękiem, zaczerwienieniem i bolesnością, czasem dołącza się obrzmienie węzłów chłonnych pachy. Równocześnie występuje odczyn ogólny w postaci wysokiej temperatury, ogólnego osłabienia, bólów głowy, nudności. Przeciwwskazaniem do szczepienia są: choroba reumatyczna, choroby nerek, choroby krwi, wady serca, gruźlica w okresie równowagi niestałej, a przejściowo — stan rekonwalescencji po ciężkiej chorobie.