Jedną z ciekawych metod leczniczych, zmierzających do usunięcia lęku przed kobietą, jest desensibilacja, która należy do treningowych metod psychoterapeutycznych. Polega ona na systematycznym odwrażli- wianiu i zmniejszaniu lęku. W zaciemnionym pokoju wyświetlane s zdjęcia wybranej kobiety oraz uczy się pacjenta odprężenia. Stopniowo przezwycięża on hierarchię wyobrażeń lękowych, jak trwożliwe dziecko, które zanurza w wodzie najpierw palce, następnie nogę, a dopiero potem całe ciało.

W przypadkach nadających się do operacji podawanie streptomycyny w ciągu tego okresu czasu przyczynia się nie tylko do polepszenia warunków operacyjnych, lecz wpływa również korzystnie na trawienie, pobudza apetyt, przyczynia się do zmniejszenia bólów, a tym samym oddziaływa korzystnie na ogólny stan zdrowia pacjentek.

Jest rzeczą znamienną, że prawie wszystkie chore z gruźlicą części rodnych mają w czasie leczenia streptomycyną dobre samopoczucie. Czas trwania i stopień podmiotowej poprawy ich stanu zdrowia uzależniony jest jednak od oddziaływania chorych na antybiotyk. Najlepsze i najtrwalsze wyniki uzyskuje się – rzecz prosta – w przypadkach, kiedy leczenie streptomycyną roz.poczęto względnie wcześnie. Podobnie jak i w innych postaciach gruźlicy możliwe są jednak nawroty schorzenia.

Usuwanie schorzałych tkanek – o ile to możliwe-jest metodą z wyboru. Czasami wskazane jest usunięcie macicy i przydatków. Podawanie streptomycyny jeszcze przez trzy tygodnie po zabiegu operacyjnym (po i g dziennie) jest wówczas ze wszech miar zalecane.

O ile można wnosić z dotychczasowych sprawozdań, to usunięcie zmian gruźliczych w obrębie miednicy małej i dodatkowa kuracja streptomycyną nie wpływają w większym stopniu na odosobnione i poważniejsze zmiany gruźlicze w płucach.

Pęknięcie guza przed operacją lub podczas niej nie wpływa na sposób jej wykonania. Należy jednak, przed zaszyciem jamy brzusznej, oczyścić dokładnie otrzewną z treści, jaka wylała się z pękniętego guza. W żadnym przypadku nie należy pozostawiać w jamie brzusznej pseudomucyny, która drażni otrzewną i wywołuje jej zlepowe zapalenie.

W przypadkach obustronnych gmów jajnika u osób młodych, jeśli złośliwość nowotworu jest mało prawdopodobna, staramy się pozostawić chociaż część zdrowego utkania gruczołowego. Odnosi się to głównie do torbiełaków pseudomucyno- wych oraz jednokomorowych, zwyczajnych torbieli surowiczych, jak lównież tor- bieli skórzastych. W przypadkach obustronnych torbielaków surowiczych brodaw- czakowatych nie można jednak cofać się przed wytrzebieniem.

Przed badaniem ginekologicznym pacjentka powinna opróżnić pęcherz moczowy, którego wypełnienie zawsze je utrudnia, a w przypadkach wątpliwych zaleca się nawet opróżnienie jelit, a przede wszystkim odbytnicy.

Wyobrażenia potoczne na temat zachowań seksualnych nie są jednolite. Przykładowo wyróżnimy tu trzy ich typy: panseksualizm, hedonizmseksualny oraz liberalizm seksualny. Każde z tych stanowisk znajduje swoje odbicie w sztuce, każde prowadzi do określonych zachowań związanych z przypisywaniem tym sprawom takiej czy innej doniosłości w życiu, każde znajduje pewne uzasadnienie w naukowym podejściu do spraw seksu, ale też każde z nich wykazuje jednostronności mogące prowadzić do zjawisk szkodliwych społecznie.

To zainteresowanie wychowaniem seksualnym, jeśli można je tak nazwać, zaznaczało się zresztą we wszystkich epokach, także w kulturze europejskiej, aczkolwiek w Europie pod wpływem Kościoła katolickiego miało ono charakter wychowania negatywnego, tzn. zmierzającego ku powściąganiu młodzieży od doświadczeń seksualnych i traktującego sferę seksu jako jedno z najpoważniejszych niebezpieczeństw dla moralnego rozwoju człowieka. Możemy stwierdzić ślady tego nastawienia i ciągłej obecności lęku przed seksem w tradycyjnym wychowaniu europejskim w instrukcjach i regulaminach wszystkich znanych zakładów wychowawczych, w tym także w Polsce (np. w Collegium Nobilium, Liceum Krzemienieckim).

Erotyka jest pojęciem znacznie szerszym niż seksualność. Obejmuje ona seksualność wraz ze sferą uczuć, intelektu i innymi sferami psychiki człowieka. Napięcia i pobudzenia erotyczne są stanami o wiele bardziej skomplikowanymi niż samo podniecenie seksualne oraz odprężenie napięć seksualnych. Seksualność jest bowiem tylko jednym ze składników erotyki, wprawdzie istotnym, fundamentalnym, lecz nie jedynym. Przeżycia erotyczne, na które składają się elementy seksualne, uczuciowe, intelektualne, o wiele silniej wpływają na psychikę człowieka i przeobrażają ją, niż tylko fizjologiczne stany podniecenia seksualnego. Siła działania poszczególnych elementów jest bardzo różnorodna i zależy od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. W skrajnych przypadkach element seksualny może dominować, stwarzając pozornie wrażenie przeżyć „czysto” seksualnych lub też może nie ujawniać się, wskutek czego przeżycia erotyczne mogą wydawać się przeżyciami „czysto” uczuciowymi, intelektualnymi itp. Pomiędzy tymi dwoma skrajnymi formami przeżyć erotycznych istnieje niezliczona ilość układów, w których element seksualny jest mniej lub bardziej jawny, lub ukryty. Nie zawsze przy tym człowiek jest w stanie uświadomić sobie siłę elementu seksualnego lub nawet jego istnienie. Fakt większego skomplikowania przeżyć erotycznych pociąga za sobą kilka następstw. Wprawdzie wskutek rozwoju erotyki człowiek uzyskał znacznie więcej możliwości i sposobów uzyskiwania rozkoszy niż zwierzęta, lecz równocześnie zwiększyła się jego podatność na uszkodzenia w zakresie przeżyć lub realizacji czynności seksualnych. Wiele typów tych uszkodzeń, spotykanych u człowieka, nie występuje u zwierząt żyjących na wolności, a zaczątki ich można spotkać u zwierząt udomowionych (Szewczyk, 1978). Chodzi przy tym nie tylko o ewidentne, łatwo stwierdzalne uszkodzenia czynności seksualnych utrudniające lub uniemożliwiające odbycie stosunku płciowego, lecz także o sumę przeżyć erotycznych określanych mianem satysfakcji. Istnieje bowiem wiele mniej lub bardziej subtelnych uszkodzeń w zakresie przeżyć erotycznych, które sprawiają, że człowiek nie osiąga satysfakcji (odczuwa jakiś brak, niedosyt, a czasem nawet wyraźne niezadowolenie), mimo uzyskania odprężenia napięć seksualnych. Bywa także i odwrotnie. Można uzyskać satysfakcję erotyczną bez odprężenia napięć seksualnych. Jednym z decydujących czynników sprzyjających uzyskaniu satysfakcji erotycznej jest silna emocjonalna więź istniejąca między partnerami, a zwłaszcza więź o charakterze miłości erotycznej.

Inna grupa badaczy starała się stwierdzić, czy homoseksualizm jest uwarunkowany genetycznie. W badania genetycznych pom:cna jest często analiza występowania poszczególnych cech wśród bliźniąt, i to zarówno dwujajowych, jak i jednojajowych. Obszerne badania przeprowadził Kallman (1952), który badał bliźniaków mężczyzn, którzy byli homoseksualistami. Zebrał on 85 par bliźniąt mężczyzn, spośród których przynajmniej jeden z pary był homoseksualistą. W grupie tej 45 par było bliźniętami dwujajowymi, a 40 par bliźniętami jedno jajowymi. Bliźnięta dwujajowe rozwijają się z dwóch zapłodnionych niezależnie od siebie komórek jajowych. Pod względem genetycznym podobieństwo między nimi nie jest większe niż pomiędzy rodzeństwem. Jedyna różnica polega na tym, że rozwijają się one w macicy matki w tym samym czasie i wspólnie przychodzą na świat. Natomiast bliźnięta jednojajowe pochodzą z jednego jaja, zapłodnionego przez jeden plemnik, które w czasie swego rozwoju dzieli się dając początek dwóm identycznym pod względem genetycznym bliźniętom. Kallman stwierdził, że 50% homoseksualistów bliźniąt dwujajowych ma braci, którzy również są homoseksualistami, natomiast wszyscy, to znaczy 100% braci bliźniąt jednoja- jowych było również homoseksualistami.

Zaburzenia krążenia pojawiają się w okresie przekwitania w rozmaitej postaci (podniesienie się ciśnienia krwi, tachykardia, objawy naczyniowo-ruchowe itd.). Są one bądź dowodem zmian, które w tym okresie zaszły w układzie gruczołów dokrewnych, bądź też ich następstwem, Nie można zapominać, że właściwe objawy przekwitania w obrębie układu naczyniowego trudno odróżnić od zmian chorobowych, które w tym właśnie okresie dają pierwsze objawy kliniczne (arteriosclerosis). Nie ulega jednak wątpliwości, że istnieje pewien wzajemny wpływ rozpoczynającej się miażdżycy tętnic i pogorszenia się objawów sercowo-naczyniowych w okresie przekwitania. Wprawdzie właściwe objawy przekwitania powinny z czasem ustępować wobec wytworzenia się w ustroju nowej równowagi hormonalnej.

Według Mastersa i Johnson (1966) w fazie podniecenia, pod wpływem napięcia seksualnego, żołądź łechtaczki nieznacznie się powiększa. Można to zaobserwować przy pomocy powiększenia kolposkopowego1 (6 – 40- -krotnego), natomiast trudno to dostrzec gołym okiem. U więcej niż połowy kobiet nie dochodzi do nabrzmienia łechtaczki dostrzegalnego gołym okiem. U tych kobiet, u których dochodzi do tego nabrzmienia, żołądź może się powiększać nawet dwukrotnie. Im mniejsza jest żołądź łechtaczki, tym rzadziej pojawia się dostrzegalna gołym okiem reakcja nabrzmienia. Oprócz reakcji w obrębie żołędzi dochodzi do przekrwienia trzonu łechtaczki oraz zwiększenia jego średnicy, a czasem także i do wydłużenia łechtaczki.

Tym bardziej że w tych przypadkach mamy często do czynienia z pojedynczym mięśniakiem, który nie zdołał urosnąć do dużych rozmiarów i który można usunąć nie narażając operowanej na zaburzenie czynności płciowych.

Leczenie mięśniaków energią promienistą wymaga, aby rozpoznanie ich było zupełnie pewne (uprzednie badanie drobnowidowe wyskrobin z macicy, wyłączenie ciąży). Jakkolwiek głównym wskazaniem, decydującym o wyborze tej metody, są krwawienia powodowane przez niewielkie mięśniaki, do leczenia energią promienistą może skłonić także ogólny stan chorej (np. ciężka anemia) oraz odmowa poddania się przez nią operacji.

– c)W każdym razie – bez względu na wiek-istnieje wskazanie do operacji mięśniaków:

– 1)jeśli rozpoznanie jest niepewne

– 2)jeśli wystąpią powikłania z innymi schorzeniami, które wymagają operacji (guzy przydatków, wypadnięcie macicy, przepuklina, zapalenie wyrostka robaczkowego itp.)

Okolice płatów skroniowych u ludzi wpływają na hamowanie pewnych reakcji seksualnych. Uszkodzenie tych płatów wyzwala u niektórych mężczyzn zboczone reakcje seksualne. Tłumaczy się to w ten sposób, że tendencje do zboczonego zachowania istniały już dawniej u tych mężczyzn, lecz były hamowane i wygaszane przez czynności płatów skroniowych. Uszkodzenie tej czynności znosi funkcje hamujące, wskutek czego „zamaskowane” uprzednio wzory zboczonego zachowania się seksualnego zostają ujawnione. Za powyższym przemawiają coraz liczniejsze doniesienia o wpływie operacji psychochirurgicznych na seksualne zachowanie i odczuwanie u ludzi. Motta (1953) doniósł o ustąpieniu skłonności homoseksualnych po wykonaniu leukotomii transorbi- talnej u 23-letniego mężczyzny. Następstwem wpływu leukotomii na połączenia korowo-mózgowe było osłabienie fantazji homoseksualnych oraz zwiększenia siły woli i podatności na wpływy wychowawcze. Mitschell i współpracownicy (1954) donieśli o ustąpieniu padaczki i fetyszy- zmu po jednostronnej lobektomii skroniowej5. Levine i Albert (1951) donieśli o zniknięciu męczących fantazji homoseksualnych po loboto- mii6. Brousseau i współpracownicy (1953) opisali 37-letniego pedofila, który po rozległym obustronnym podkorowym przecięciu i koagulacji okolic przedczołowych płatów czołowych utracił skłonności zboczone na okres kilku miesięcy.

Już samo umiejscowienie śródmaciczenia w rozmaitych narządach ustroju tłumaczy różnorodność jego objawów. Co więcej, udział przemieszczonych cząstek czynnej śluzówki macicy w cyklu miesięcznym nie jest regułą, gdyż zależy od siły, z jaką hormony płciowe na nią oddziałują. Dlatego też ogniska śródmaciczenia w pewnych przypadkach nie zwracają na siebie w ogóle uwagi, w innych zaś stanowią guzy miesiączkujące wraz z właściwą śluiówką macicy.