Spośród spraw zapalnych, których siedzibą jest układ moczowy, największe znaczenie dla ginekologa – ze względu na częstość występowania – ma zapalenie pęcherza moczowego.

– Bakterie chorobotwórcze dostają się do pęcherza moczowego:

– i) W drodze zakażenia wstępującego przez cewkę moczową, która u kobiet w bardzo poważnym odsetku przypadków już w warunkach prawidłowych zawiera drobnoustroje. Ten sposób zakażenia odgrywa w etiologii zapalenia pęcherza główną rolę

– a)w drodze zakażenia zstępującego, a więc jako następstwo już poprzednio istniejących procesów chorobowych nerki i moczowodu (głównie gruźlica)

– 3)z tkanek i narządów sąsiadujących z pęcherzem moczowym. Zdarza się to w razie powstania połączenia między pęcherzem a jelitem, pochwą, macicą lub przydatkami jej (przetoki pęcherzowe, przebicie ropniaków przydatków do pęcherza itp.). O wiele rzadziej przenosi się zakażenie zotrzewnej w przypadkach jej zapalenia

– 4)drogami chłonnymi i krwionośnymi.

– Czynnikiem usposabiającym do zapalenia pęcherza moczowego może być:

– a)uraz wywołany cewnikowaniem, wprowadzeniem do światła narządu ciał obcych, zabiegiem operacyjnym (także w jego sąsiedztwie), ranami i obrażeniami tkanek w pobliżu pęcherza (np. w złamaniach miednicy itd.)

– b)napływ krwi (congestio), występujący pod wpływem leżenia w łóżku przez czas dłuższy, spraw zapalnych w sąsiedztwie pęcherza moczowego itd.

– c)przeziębienie. Czynnikowi temu przepisuje się szczególne znaczenie w etiologii zapalenia pęcherza, jakkolwiek działanie jego nie jest dostatecznie wyjaśnione. Częste przeziębienie wywołuje tylko parcie na mocz i potrzebę częstego jego oddawania, ale nie powoduje zmian ani w ścianach pęcherza, ani w moczu

– d)zaleganie moczu i utrudnienie jego odpływu. Zdarza się to często wskutek ucisku na pęcherz guzów miednicy malej lub ciężarnej macicy. W przypadkach tych dochodzi nie tylko do zastoju krwi, ale i do dłuższego zetknięcia się mikrobów, które znajdują się w moczu, ze ścianami pęcherza moczowego

– e)zmiany w ścianach pęcherza moczowego, które upośledzają jego odporność (wady rozwojowe, nowotwory ird).