Zależy to jednak od wielkości otworu, który zmniejsza się zresztą po przebiciu wskutek obkur- czenia się macicy, tak że z objawem tym spotykamy się bardzo rzadko i to tylko w przypadkach rozległego okaleczenia ściany narzędziem o większej średnicy. Objawy zapalenia otrzewnej lub ogólnego zakażenia, jeśli wystąpią, dołączają się do wyżej opisanych objawów dopiero po pewnym czasie.

Jeśli przebicie zostało dokonane w warunkach aseptycznych, narzędziem o nieznacznej powierzchni i niewielkiej średnicy, a macica nie była poprzednio zakażona, powikłanie to nie pociąga za sobą żadnych skutków, gdyż skurcz mięśnia macicznego samoistnie zamyka kanał przebicia. W żadnym razie nie należy jednak przebicia lekceważyć, gdyż czasami jest ono wskazaniem do usunięcia macicy. Odnosi się to przede wszystkim do przebicia macicy rozszerzadłami Hegara o dużym kalibrze, do przebicia macicy, w której toczy się jakiś proces septyczny, i do przebicia, któremu towarzyszy silne krwawienie.

Czasami krwawienia są bardzo skąpe i bardzo rzadkie. Chora skarży się co najwyżej na bóle w krzyżu i uczucie parcia. Niekiedy nie wspomina nawet o żadnych dolegliwościach. W tym stanie pacjentka może przeżyć lata.

Rozpoznanie. Już wywiady nasuwają podejrzenie wynicowania macicy. Ustalenie rozpoznania jest możliwe jednak dopiero na podstawie ginekologicznego badania. W przypadkach zupełnego wynicowania macicy nie nastręcza to trudności, gdy jednak mamy do czynienia z wynicowaniem częściowym, np. w następstwie podśluzowego guza, rozpoznanie musi być stawiane bardzo ostrożnie ze względu na możliwość pomyłki.

Guz, jaki tworzy w górnej części pochwy wynicowana macica (imersio uteri sine prolapsu), krwawi łatwo przy dotknięciu. Przesuwając palce po jego gładkiej powierzchni ku górze natrafiamy na skurczony pierścień szyjki, który znajduje się u podstawy guza i który odpowiada ujściu zewnętrznemu jej kanału.

Aplikator domaciczny pozostaje w jamie tego narządu przez 5 dni. Aplikatory dopochwowe lepiej wyjmować codziennie i zakładać na nowo w ciągu pięciu dni, aby uniknąć zakażenia. Po każdym wyjęciu dopochwowego aplikatora stosuje się przepłukiwanie pochwy płynem antyseptycznym.

Jeśli kanał szyjki macicznej jest zamknięty, należy rozpocząć leczenie od założenia radu najpierw do pochwy. Po dwóch lub trzech dniach łatwiej da się określić położenie ujścia zewnętrznego i rozszerzyć szyjkę maciczną na tyle, by wprowadzenie radu do wnętrza macicy było możliwe. W przypadkach kiedy pochwa jest szczególnie wąska, nie można używać kolpostatu, ale trzeba zakładać same korki z dopochwo- wymi rurkami z radem do sklepień pochwy i podtrzymywać je tamponami z gazy przesyconej płynem

Optymalne funkcjonowanie kory mózgowej odbywa się w warunkach odpowiedniego obciążenia bodźcami płynącymi z narządów zmysłów. Zarówno zbytnie obciążenia, jak i brak obciążeń, zwłaszcza przewlekający się, może zakłócać funkcjonowanie kory mózgowej i doprowadzać między innymi do zaburzeń w zakresie reakcji, zachowań, odczuć seksualnych oraz funkcji rozrodczych, a nawet do zmian strukturalnych w narządach płciowych.

Rak części pochwowej lub kanału szyi stanowi bardzo ciężkie po-wikłanie ciąży (ryc. 215). Wskutek dobrego ukrwienia narządu rodnego nowotwór rozwija się bardzo szybko. Istnieją jednak obserwacje, gdzie w czasie ciąży spostrzegano zahamowanie jego wzrostu. Krwawienia i upławy krwiste zmuszają ciężarną do zwrócenia się o poradę i wówczas zostaje ustalone rozpoznanie. Na szczęście dość często ciężarna roni i rzadko ciąża dobiega końca. Przebieg porodu zależy od przestrzeni, jaką zajmuje naciek rakowy w szyjce. Jeśli jest on nieznaczny, to pomimo wolniejszego rozwierania się ujścia, poród odbywa się samoistnie. Wobec dużych nacieków i nieruchomości części pochwowej, rozwieranie się ujścia nie postępuje, lub jeśli poród posuwa się naprzód, to część przodująca miażdży i uszkadza tkanki, co- może spowodować bardzo silne krwawienia. Postępowanie wobec ciąży po-wikłanej rakiem części pochwowej nie jest dotychczas ostatecznie ustalone. We wczesnych okresach ciąży należy usunąć całkowicie macicę i przejść do leczenia promieniami X. Wobec rozległych nacieków i niemożności operowania należy usunąć ciążę i następnie leczyć energią promienistą. W późniejszych miesiącach ciążę pozostawiamy do końca, drogą cięcia cesarskiego usuwamy płód, a następnie macicę wraz z przydatkami. Później leczymy energią promienistą.

Zmiany zapalne w trąbkach występują bardzo często na tle zakażenia rze- żączkowego, nie są jednak dla niego charakterystyczne. Przeniesienie się zakażenia na przydatki w drodze procesu wstępującego następuje łatwo z chwilą zajęcia przez rzeżączkę trzonu macicy. Jakkolwiek ujście wewnętrzne kanału szyjki stanowi pewnego rodzaju przeszkodę dla szerzenia się schorzenia, to miesiączka, poród, zabiegi wewnątrzmaciczne, a nawet stosunek płciowy ułatwiają wtargnięcie dwoinek Neissera z kanału szyjki do wnętrza macicy, a stąd do jajowodów.

W skali kraju istnieje szeroka sieć placówek wykonujących zabiegi fizykoterapeutyczne. Są to samodzielne zakłady czy gabinety fizykoterapii bądź też działy fizykoterapii wchodzące w skład placówek rehabilitacyjnych. Zapotrzebowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne stale wzrasta, co jest spowodowane starzeniem się społeczeństwa i związanym z tym procesem wzrostu schorzeń narządu ruchu oraz nietolerancją licznej grupy chorych, przewlekłego stosowania sterydów i niesterydowych leków przeciwzapalnych. Chorzy ci mogą być leczeni głównie metodami fizjoterapeutycznymi, tzn. aktywnością ruchową oraz metodami fizykalnymi.

Przykładem zależności między zaspokajaniem podstawowych potrzeb ustroju a wiedzą nabytą w toku doświadczenia u istot uczących się (człowiek jest najdoskonalszym przedstawicielem tego typu istot) może być kobieta ciężarna, u której zaszły ze zrozumiałych powodów zmiany w zapotrzebowaniu ustroju na rodzaj substancji pokarmowych. Kobieta taka, jeżeli nie wie, że jest w ciąży, lub też nie zostanie poinformowana o wynikających z tego konwencjach dietetycznych, odczuwa niechęć do wielu pokarmów, sama nie wie, czego chce, poza tym że zdaje sobie sprawę, iż chodzi tu o dobór jedzenia.

Poronieniem (abortus) nazywamy przerwanie ciąży do 16 tygodnia. Powyżej tego terminu do 28 tygodnia mówimy o porodzie niewczesnym (partus immaturus), a od tego czasu, czyli od chwili, kiedy płód jest zdolny do samodzielnego życia, mówimy o porodzie przedwczesnym (partus praematurus).

Kobieta powinna leżeć na wznak, z rękoma wyprostowanymi wzdłuż ciała, 'z głową spoczywającą na małej poduszce, z nogami wyciągniętymi i lekko roz chylonymi. Należy za wszelką cenę nie dopuścić do napinania mięśni brzucha. Pacjentka ma leżeć spokojnie i oddychać możliwie głęboko. U kobiet otyłych lub wrażliwych na dotknięcie obmacywanie brzucha napotyka niekiedy duże trudności. Badanie powinno być przeprowadzone ciepłymi rękami, które – celem niedopuszczenia do odruchowych skurczów powłok – dotykają najpierw okolic odległych od miejsca bolesnego i dopiero stopniowo zbliżają się do niego. Zazwyczaj rozpo- czynamy od okolicy nad pępkiem, kładąc obie dłonie na brzuchu i z lekka uciskając powłoki całą ich powierzchnią, po czym przesuwamyje zwolna niżej ku miednicy malej. W razie napotkania nieprawidłowej oporności należy określić jej kształt, stosunek do sąsiednich narządów i konsystencję. Z kolei należy rozstrzygnąć, czy guz, który stwierdziliśmy w jamie brzusznej, wychodzi z miednicy malej, czy też należy do właściwej jamy otrzewnowej. Dokonuje się tego przez lekki ucisk ku dołowi. Guzy wychodzące z narządów rodnych kobiecych dają się łatwo zepchnąć ku miednicy malej, a ich biegun górny nie dochodzi do wątroby i oddzielony jest od niej przez pętle jelit, co można stwierdzić wypukiem.

Jak z powyższego wynika u pierwia- stek, u których zazwyczaj główka bywa ustalona na około 4 tygodnie przed porodem, zwrot pierwszy czyli przygięcie dokonuje się w czasie ciąży, a nie jak u wieloródek w czasie porodu, już po odejściu wód płodowych i zetknięciu się z linią bezimienną. Natomiast u pierwiastek, u któ-rych główka jest nieustalona, jak to się zdarza w około 40% przypadków, dzieje się to w podobny sposób, jak u wieloródek. Dalsza obserwacja porodu wykazuje, że po obniżeniu się główki i zetknięciu się jej z dnem miednicy, rozpoczyna się skręcanie główki o 90° i to w ten sposób, że ciemię małe zwraca się ku przodowi, czyli do spo-jenia łonowego (ryc. 87). Szew strzałkowy, który we wchodzie przebiegał po-przecznie lub też skośnie, w czasie przechodzenia główki przez próżnię stop-niowo po pewnym okresie bólów ustawia się w wymiarze prostym. Spo-strzegamy przypadki, porodowego, odbywa siię w jednym bólu. Jeśli wstawia .się do wchodu zupełnie poprzecznie, a potylica jest zwrócona zupełnie do boku, to kąt zwrotu ciemienia małego wynosi 90° fryc. 88). W przypadkach, kiedy główka wstawiła się skośnie, a ciemię małe znajdowało się bliżej spojenia łonowego (odmiana przednia A), wówczas ten kąt jest znacznie mniejszy i wynosi zaledwie 45°, natomiast wobec ustawienia się ciemienia bardziej ku tyłowi (odmiana tylna B) wynosi więcej, bo od 100° do 135°.

XVI Kongres RI został zorganizowany przez: Rehabilitation International, Japońskie Towarzystwo Rehabilitacji Inwalidów, Narodowe Towarzystwo do Spraw Zatrudnienia Inwalidów pod auspicjami i przy wsparciu: urzędu premiera, ministerstw: spraw zagranicznych, zdrowia i opieki społecznej, pracy, edukacji, handlu międzynarodowego i przemysłu, a także Japońskiej Organizacji do Spraw Wyścigów Motocyklowych.

W obronie przepisów karnych o cudzołóstwie wystąpili wybitni teoretycy prawa karnego (Levasseur, 1964, i in.), wytaczając następujące argumenty. Zakaz cudzołóstwa zmierza do umocnienia podstawowej komórki społecznej, jaką jest rodzina. Wprawdzie zakaz ten nie jest egzekwowany, ale jego utrzymanie w kodeksie karnym jest przejawem zasadniczego negatywnego stanowiska etycznego wobec faktów cudzołóstwa (Bristain). Skreślenie tego przepisu mogłoby być interpretowane jako generalne „rozgrzeszenie”, a nawet jako wyraz zachęty do uprawiania pozamałżeńskich stosunków seksualnych (Levasseur, 1964). Przeciwko zarzutowi, że niemal we wszytkich krajach, gdzie cudzołóstwo jest zakazane, uświęca się dyskryminację kobiety (mężowie są karani jedynie wówczas, gdy sprowadzają sobie konkubinę na stałe do mieszkania), replikuje się, że cudzołóstwo uprawiane przez żony może prowadzić do rodzenia przez nie dzieci, których ojcostwo będzie nie ustalone (lub do wprowadzania do ogniska domowego „cudzych” dzieci).